İslam’ın Zayıf Karnı: Zeynep Meselesi

Ahzap Suresinin, 37. ayetinin iniş sebebi Hz. Peygamberi veya Zeyneb’i savunmak için değil; adını vererek direkt Zeyd’i savunmak için geldi. Şöyle ki;

1- Zeyd yağmada ele geçirilip Mekke’ye getirilmiş köledir. Köleler Mekke’de ağır derece aşağılanmakta, insan yerine konmamaktadır. Yağmada devşirilerek geçmişi, ailesi, adı, kabilesi, ulusu, tüm aidiyetleri unutturulmakta, bir Kureyş ağasının kulu (kölesi) yapılmakta, Araplaştırılmakta ve kendi oğulları yerine konularak bugünkü tabirle nüfuslarına geçirilmekteydiler. Evlatlık kurumu bu şekilde yozlaşmıştı, devşirme pazarına dönüşmüştü. Köleleştirmelerin en sağlam kök kurumlarından biriydi. Zeyd’in isminin direkt anılması bunun içindir. O bu konuda tabiri caizse bir ‘rol model’ idi.

2- Peygamber Zeydi önce azat etti. Sonra Zeynep ile tanıştırarak evliliklerine ön ayak oldu onu Zeynep ile kendisi evlendirdi. Zeyd o zaman (kendi sınıfından) başka birisiyle evlilik yapmıştı ve gayet de mutluydu. Başka evlilikleri de vardı. Kavmi peygamberi ayıpladı ‘hür bir Arap kızı azatlı bir köleyle nasıl evlendirilir’ dediler. Fakat peygamber ısrar etti ve evlendiler. Zeydin önündeki ikinci duvar böylece yıkıldı ilki azat ederek yıkılmıştı. Fakir, köle, yabancı, kabilesiz birinin Mekkeli aristokrat kabileye mensup biri kızla evlenmesi efendi Arabı aşağılama olarak görülmekteydi.

3- Evlenince Zeydi bu sefer Zeynep aşağılamaya başladı. ‘Seninle peygamberin hatırına evlendim, sen kim ben kim vs.’ diyordu. Zeyd bunun sürdürmeyeceğini, gece gündüz aşağılandığını söylediyse de peygamber ısrar etti bırakma ayrılma dedi ama Zeyd yeter artık diyerek boşadı. Bu da çok görüldü. Bir köle, efendi kabileye mensup bir kızı nasıl böyle boşayabilirdi? O kim oluyordu?

4- Son aşamada bir azatlı kölenin boşadığı ile evlenmek hele en aşağılayıcı olanıydı. Sınıfsal kabile kibri burada zirve yapmaktaydı. Kur’an bu işin altına başkasını değil; peygamberin bizzat kendisini sokarak evet risk alıyordu. Peygamber hem bir ‘azatlı kölenin boşadığı ile evlenen adam’ oluyor, hem de evladı olmasa bile ‘evlatlığı’ olduğundan dolayı ‘gelini ile evlenen adam’ durumuna düşürülmüş oluyordu.

5- Ama gerçek böyle değildi. Bunları art niyetliler diline doluyor olabilir ama gayri ahlaki bir durum olmadığı yakından bakıldığında görülecektir. Tüm bu riskler üstleniliyor, karşılığında devşirme ve köle edinmenin en esaslı kurumlarından birisi haline gelmiş evlatlık kurumu kaldırılıyor yerine musahiplik (kardeşlik) sistemi getiriliyor, Zeyd’in ismi bizzat anılarak azat edilmesi, kendi özgür iradesi ile evlenmesi, boşanması, kendi ailesi, geçmişi, tüm aidiyetleri iade edilmiş oluyordu.

6- Burada gayri ahlaki bir durum yok. Evlatlık kurumu yozlaştığından ve köle kaynağı olarak kullanıldığından kaldırılmak istendi. Kur’an bunu Zeyd üzerinden yaptı. Bütün mesele Zeyd’in (azatlı da olsa) devşirme bir köle olması ve bunu sağlayan sistemin evlatlık kurumu olmasıydı.

7- Son olarak tekrar hatırlatalım; Nisa 23-24’te evlenilmesi haram olan 14 sınıf kadın sıralanırken ‘kendi öz evlatlarınızın eşleri (gelinleriniz) size haram kılınmıştır’ denir. Bu konuda Kur’anın tavrı çok açık ve nettir. Evlenilmesi haram kılınmış o 14 sınıfı tek tek okuyun, Kur’an’ın bu konuda durduğu yer çok sağlamdır. Zeyd olayını çarpıtarak ‘Muhammed’in dini gelinlerle evlenmeyi caiz görüyor’ diyenler boşuna kürek çekiyorlar.

Tepkinizi İfade Edin

Paylaş Tweet