ALAK’ın kelime olarak sözlük manasına baktığımızda
Kan pıhtısı sülük [ALAG] Askıda bırakılmış [MU’ALLAG] Yorum siyasi yorum [TA’LİG] İle ilgili ilişkin alakalı [MUTEALLİG] Hayvana verilecek yiyecek [ALİG] Hayvana verilecek yiyecek [ALİG] İlgi alaka dostluk iş meslek uğraş [A’LAGA] Takmak iliştirmek ertelemek yorumlamak [TA’LİGAN] Asmak askıya almak bir şey hakkında yorum yapmak [TA’LİGAN] İlgilenmek ilişkili olmak takılmak bir şeye ilişkin olmak bir şeye ait olmak [TA’ALLUG]
İLİŞMEK YAPIŞMAK TAKILMAK BİTİŞMEK TUTUNMAK SEVMEK TUTKUN OLMAK anlamlarına geldiğini ve tümünün bu kökten olduğunu görüyoruz …
Evet ALAK suresi MEKKE’de inen [İLK] suredir ve 19 ayet’tir.
İlk ayetindeki ÇOK SEVGİLİ, İLGİLİ, İLİŞİK, YAPIŞIK, TUTKUN anlamlarına gelen ALAK kelimesi nedeniyle bu adı almış görünüyor ve KUR’AN’ın bir KADİR gecesinde dünya semasında yankılanan ilk cümleleri olması sebebiyle KUR’AN’ın önsözü olarak da nitelendiğinden ayrı bir öneme sahiptir..
Bu sure ile Yüce ALLAH, Muhammed’i [selam ona ve tum rasullere] muhatap alıp konuşmuştur.
Tek taraflı bir hitap olan bu konuşmayla, MUHAMMED B. ABDULLAH’I tüm insanlığa gönderdiği İslam Dininin son peygamberi olarak görevlendirmiştir …
Bu sure ile ona [İLK] mesajlarını vahyetmiştir
Peki İLK inen surede konu edilen ALAK kelimesi KUR’AN bütünlüğünde incelendiği zaman neyi ifaade etmektedir işte biz bu makalemizde bu konu üzerinde duracağız
Klasik meallendirmeler de nuzul sırasına göre ilk inen sure olarak bilinen ALAK suresinin ikinci ayetinin şu şekilde meallendirildiğini görüyoruz
O, insanı ALAK dan yarattı [ALAK SURESİ 2. AYET]
BU AYETTEN ŞU ANLAMLARI ÇIKARTMAK MÜMKÜNDÜR
=[ 1 ALLAH en basit, en olmadık şeyden mükemmel insanı yaratandır veya kibirli olanı [Ebu Cehl’i ve benzerlerini] pis bir şeyden yaratandır. İnsanın evveli cife [iğrenç şey], ahiri laşedir [leş]. Öyleyse bu kibir niyedir ? ..
=[ 2 Esasen, sadece insan değil, canlıların birçoğu da ALAK’tan yaratılmıştır. Ayette sadece insanın zikredilmiş olması, biyolojik canlılar içindeki tek akıl sahibi olup teklife muhatap alınması sebebiyledir.
=[ 3 Ayetten işaret anlamı olarak [koskoca insanı küçücük bir hücreden yaratan Rabbin, bir Muhammed’den de koskoca bir ümmet yaratacaktır] mesajı da alınabilir.
=[ 4 Alak/embriyonun mahiyetinin bu Ayetin indiği dönemde henüz tam bilinmediği dikkate alınırsa, bu ayet içeriği itibariyle bugün mucize niteliği de taşımaktadır.
=[ 5 Anlatımlar Ebu Cehil’in şahsında tekil insana yönelik olmasına rağmen tüm insanlığı içine almaktadır.
Beş farklı bakış açısıyla anlamlandırmak mümkün olan ALAK SURESİ’nin ikinci ayetinin bağlama en uygun şeklini o insanı ALAK’tan yarattı ifaadesi kan pıhtısından embriyodan zigottan şeklinde [BİYOLOİK] olarak da. İlgisinden alakasından sevgisinden şeklinde [TEOLOJİK] olarak da yorumlanmaya müsaittir.
Her iki anlam da kelimenin kökanlamına uygun düşmektedir ..
Ancak teolojik açıdan yorumlamak anlam ve bağlama daha uygun düşüyor ..
NEDEN Mİ ? …
Çünkü İnsanın yaratılışındaki ALAK evresi, NUFTE evresinden sonradır ! ..
Gelin yaratılışla ilgili ayetlere kısaca bir göz atalım ..
Yemin olsun ki, biz insanı TOPRAKTAN OLUŞAN BİR ÖZDEN yarattık.
Sonra onu sağlam bir karargâhta NUFTE haline getirdik. Sonra o damlacığı bir embriyo halinde yarattık, sonra o embriyoyu bir et parçası halinde yarattık, sonra o et parçasını bir kemik halinde yarattık ve nihayet o kemiğe de bir et giydirdik. Sonra onu bir başka yaratılışta yeniden kurduk.
Yaratıcıların en güzeli ALLAH’ın kudret ve sanatı ne yücedir
Ama şu bir gerçek ki, BİZ SİZİ BİR TOPRAKTAN, sonra bir spermden, sonra bir embriyodan/döllenmiş bir karışımdan, sonra ne olduğu kısmen belirli, kısmen belirsiz bir et parçasından yarattık ki, size açık seçik beyanda bulunalım. Ve sizi rahimlerde, belirlenen bir süreye kadar dilediğimiz şekilde bekletiyoruz. Sonra sizi bir çocuk olarak çıkarıyoruz ….. [HACC SURESİ 5. AYET]
Bu ayetler de NUFTE tarafından döllenen yumurta, rahime yapışır.
Böylece embriyon, rahim üzerinde bir kök oluşturarak rahime çengelle asılmış gibi bir görünüm arz eder ve o kök ile beslenir. Rahime asılı bu döllenmiş yumurta adeta bir parazit pozisyonunu andırır.
Başka bir ifadeyle aslında bu LARVA, yani embriyon kurtçuğu, parazitin bizzat kendisidir. ve böylelikle Cenin, hamilelik süresince bir parazit olarak anneden beslenir ..
Şimdi gelin ALAK suresini birlikte okuyalım
SEVGİ VE MERHAMETİ SONSUZ ALLAH’IN ADIYLA
Oku yaratan RABBİNİN adıyla.
O İNSANI SEVGİDEN İLGİ VE ALAKADAN YARATTI.
Oku senin RABBİN ÇOK CÖMERTTİR.
KALEMİ KULLANMAYI ÖĞRETTİ.
Buna rağmen insan küstahça azgınlık ediyor.
Zira kendisini dev aynasında görüyor.
Oysa sonunda rabbinedir dönüş.
Bak şu kulu içtenlikle yönelirken engellemeye kalkana.
Ya o doğru yolda yürüyorsa.
Ya sakınmaya çağırıyorsa.
Yalan deyip yüz çevirse daha mı iyiydi.
ALLAH’ın her şeyi kesinlikle gördüğünü bilmiyormu.
Fakat hayır bu yaptıklarına bir son vermezse onu alnından tutup sürükleyeceğiz.
O yalancı ar damarı çatlamış alnından.
O zaman çağırsın toplanıp durduklarını.
Biz de çağıracağız zebanileri.
Yok hayır sakın ona boyun eğme sen secde et ve yaklaş.
O İNSANI SEVGİDEN İLGİ VE ALAKADAN YARATTI diye çevirdiğimiz ALAK suresinin ikinci ayeti KUR’AN’ın ilk inen ayetleri olup, ALLAH insana ne olduğunu neler yaptıklarını sıralayarak işe başlamaktadır ..
Anlaşılan İLK inen bu beş AYET’te tutarlılık içerisinde beş temel özellik öne çıkartılıyor.
=[ 1 RAB
=[ 2 YARATMA
=[ 3 ALAK [ilgi sevgi]
=[ 4 KEREM [çömertlik karşılıksız vermek]
=[ 5 İLİM
Bunların tümü mantıksal tutarlılık içerisinde ALLAH’ın insan üzerindeki nimetlerini hatırlatmaktadır.
Şöyleki;
İçerisinde yaşadığımız evreni çekip çeviren .
Ayakta durmasını sağlayan bir yüce RAB vardır.
O bizi yaratarak varlık sahnesine çıkartmıştır.
Karşılıksız olarak vermiş de vermiş verdiği nimetler hesaba kitaba sığmaz olmuştur.
Dahası diğer varlıklardan ayrı olarak insanoğluna bir de İLİM öğrenme yeteneği bahşetmiş,
KALEMİ kullanmayı, varlığı okumayı, anlamayı derinliklerine nüfus etmeyi nasip etmiştir.
Öyle ya insanı diğer varlıklardan ayıran şey
OKUMASI, ANLAMASI, BUNLARI YAZILI OLARAK İFADE ETMESİ değilse nedir ?
Yukarıda da bahsettiğimiz gibi ALAK’tan yaratılma ifadesini bu çerçevede değerlendirmek gerekir.
Gerçekten de içimizden birisi
Rabbimiz ile [İLK] karşılaştığında öğrenmek isteyeceği öncelikli şey ne olabilir ? ..
MERAKIMIZ DAHA ÇOK BİYOLOJİKMİ yani bilimsel olarak nasıl yaratıldığımızla alakalı mı olur, yoksa niçin neden hangi amaçla yaratıldığımızla alakalı olarak TEOLOJİKMİ OLUR ? …
Biyolojik olduğunu farzedersek ana rahminde bir spermin dokuz ay boyunca nasıl gelişip büyüdüğünü zaten kendi araştırmalarımızla bulabilirdik ki, KUR’AN ilerleyen ayetlerde bunlar hakkında bizlere zaten yeteri bilgiyi vermiştir …
Oysaki [İLK] karşılaşmada asıl merakımız rahmi de yaratanın, anne babayı da yaratanın, bizi varlık sahnesine çıkartanın bunu neden yaptığı değilmidir ? …
-NASIL YARATILDIM DEĞİL ! …
-NİÇİN YARATILDIM ! …
Zaman zaman bu soruyu kendinize soruyorsunuzdur değilmi ? ..
VAHİY VE DİN ASIL BU SORUYA CEVAP İÇİN VAR DEĞİL MİDİR ? …
İşte bu ilk ayetler bu sorunun cevabını veriyor …
Bu nedenle ALAK kavramı biyolojik olarak hangi maddeden nasıl yaratıldığımızdan ziyade teolojik olarak hangi manadan NİÇİN yaratıldığımızın cevabı olmalıdır …
İşte ayet’te geçen ALAK bunun cevabıdır …
SEVGİ İLGİ ve ALAKA …
İnsanın ve bütün varlığın kökeninde bunun olduğu anlaşılıyor.
Demek ki yaratılış evrene boyuna yayılan sonsuz bir şevkatin, taşan coşkun bir sevginin oluş ve akışı ile ALAKA yumağı haline getiren yüce bir merhametin eseridir …
Nitekim ALLAH insanları sevgi ve merhamet yani RAHMET için yarattığını söylemektedir …
Ancak Rabbinin RAHMET’i ile bağışladığı kimseler başka.
Zaten onları bunun için yarattı… [HUD SURESİ 119. AYET]
Peygamber de bunun için
yani sevgi ve merhameti RAHMET’i insanlığa yaymak için gönderilmiştir …
Biz seni insanlığa sevgi ve merhamet,alemlere RAHMET olasın diye gönderdik [ENBİYA SURESİ 107. AYET]
Şu halde ALLAH bilinmez bir hazine iken bilinmek veya rakip bir kötülük tanrısı var da onu köşeye sıkıştırmak için yaratma eylemine girişmiş değildir. Ademin yasaklanan şeyden yemesi sonucu sürgün ve ölüm yazgısına mahküm ederek te yaratmış değildir ! …
Bilakis bilinen bir karakterinin [ÇOK SEVEN, SEVGİSİ TAŞAN] ve Rahim’in [SEVGİSİ VARLIĞA YAYILAN MERHAMETLİ] tabii taşması sonucu yaratma inkişaf etmiş ve etmeye devam etmektedir ! …
Halen her canlı yavrusu bir erkek ve bir dişinin birbirine olan ilgi ve alakasının AŞK ve SEVGİSİNİN zirveye çıktığı bir anda rahme düşüyor değilmidir ? …
İnsanlar böylesi ilgi ve alakalardan sevgi ve tutkunluklardan doğmuyorlar mı ? …
Bu ilgi ve alaka insan soyunu sürdüren en temel saik değilmi ? …
İŞTE BOYUNA, YENİ İLGİ ALAKALAR’DAN YARATILIP DURMA BUDUR …
Hem de ayetin başındaki EL-İNSAN’dan dolayı buradaki ALAK’ın sadece İNSAN SOYUNA ait bir şey olması gerekiyor , Oysa embriyolojik manada ALAK [embriyo hücre] diğer memeli canlılarıda kapsayan bir özelliktir. Bundan dolayıdır ki, EL-ALAKA [kalb için gerekli olan sevgi] diye tanımlanır
[bknz; ibn faris Mekayis]
İnsanın anne karnındaki [embriyolojik] gelişim sürecini ele alan [HAC SURESİ 5] [MÜ-MİNÜN SURESİ 14] [MÜ’MİN SURESİ 67] [KIYAME SURESİ 37] surelerinden farklı olarak [embriyolojik] olmaktan çok [ontolojik] olmak durumundadır.
Bunu destekleyen bir diğer hususta, geçtiği tüm diğer yerlerde [5 kez] dişil formda ALAKA olarak gelirken , sadece burada ALAK formunda gelir.
İlginç bir tevafuktur ki, ALLAH isminin mücerredi yani [Hâlis, saf, katışıksız, karışık olmayan, Tek başına] hali olan [E-LE-HE]’nin tüm formlarının ortak anlamı da SEVGİ’dir.
Bu gerçekten çok dikkat çekicidir …
* Kaynak belirtmek suretiyle alıntı yapılabilir.
* Yazarın düşüncesi, sitenin genel düşüncesinden farklı olabilir (Düşünce farklılığı zenginliğimizdir).
* Yazının tüm sorumluluğu yazarın şahsına aittir.
