Yemin (kasem), güçlü ifade, belgeli ifade demektir. Kesin, tartışılmaz, inkar edilemez referan getirmeye denir.
Yani ortaya koyacağın bilgiye öyle referans ve kanıt getirmelisin ki inkar edilemez olsun. Yemin cümlesi anlatılmak istenen konunun ehemmiyetine ve gerçekliğine dikkat çekmek için verilen inkar edilemez kanıttır.
Konuya basit bir örnek verecek olursak, ufak tefek ve çelimsiz bir insanın dev gibi bir adamı göstererek, ben bunun bir yumrukta ayaklarını yerden keserim demesi kimseye inandırıcı gelmez, ama aynı sözü dünya ağır sıklet boks şampiyonu biri söylese mesela Muhammed Ali söylese buna herkes inanır. Diğer bir ifade ile şöyledir, benim şampiyonluklarımı ve yaptığım nakavtlarımı kanıt gösteririm ki bu adamın ayaklarını bir yumrukta yerden keserim. İşte bu yemin (kasem) cümlesidir. Çünkü öyle bir referans verdi ki sonraki söylediğine herkes inandı.
Kur’an’da yeminler ikiye ayrılır;
1. Kulun yemini
2. Allah’ın yemini
1.Kulun yemini,
Kulun yemini Allah’ı kefil yaparak verilen sözdür. Yani aslında Allah ile ahidleşmedir.
Allah adına yapılan yeminler mutlaka yerine getirilmelidir. Aksi taktirde kefaret gerektirir.
‘’Allah kasıtsız olarak ağzınızdan çıkıveren yeminlerinizden dolayı sizi sorumlu tutmaz. Fakat bilerek yaptığınız yeminlerden dolayı sizi sorumlu tutar. Bunun da keffareti, ailenize yedirdiğiniz yemeğin orta hallisinden on fakire yedirmek yahut onları giydirmek yahut da bir köle azat etmektir. Bunları bulamayan üç gün oruç tutmalıdır. Yemin ettiğiniz takdirde yeminlerinizin keffareti işte budur. Yeminlerinizi koruyun. Allah size ayetlerini açıklıyor; umulur ki şükredersiniz. (Maide suresi 89)’’
Yeminlerimize de dikkat etmeliyiz Allah bu konuda bizi uyarıyor. Şöyle ki,
‘’ Allah adına ettiğiniz yeminler, erdemliliğe, sorumluluğun gereğini yerine getirmeye ve insanlar arası barışın sağlanmasına engel teşkil etmesin! Allah her şeyi işitir, tarifsiz bilir.’’ (bakara suresi 224)
Yani edeceğimiz yeminler bizim iyilik yapmamıza engel olmamalıdır. Örnek verecek olursak , başımıza gelen bazı olaylardan dolayı bir daha kimseye maddi ve manevi yardım etmeyeceğimize dair yemin etmek Allah’ın istemediği bir yemindir. Çünkü bu tarz yeminler iyilik yapmaya engel yeminlerdir.
Yalan yere yemin ise çok büyük bir suçtur. Yani Allah’ı kefil göstererek bile bile yalan söylemek Allah’a yapılacak en büyük ihanetlerdendir. Allah adına yalan yemin eden biri ya Allah’a inanmıyor ya ahirete inanmıyor ya Allah’ın gücüne inanmıyor ya da Allah’ın kendisini duyduğuna inanmıyordur. Yani ciddi bir iman ve itikat problemi var demektir.Varın siz hesab edin yalan yere yemin etmenin nasıl bir günah/suç olduğunu.
‘’Yeminlerinizi aranızda bir aldatma aracı yapmayın! Yoksa sağlam bastıktan sonra ayak kayar! Allah’ın yolundan alıkoymanız yüzünden kötülüğü tadarsınız ve size büyük bir azap dokunur.’’ (nahl suresi 94)
Allah’tan başka bir şey üzerine yapılan yeminler uydurmadır. Geçerli değildir.
2. Allah’ın yemini,
Allah yarattıkları kullarını bir şeye inandırmak zorunda değildir. Allah ettiği yeminlerden dolayı sorumlu tutulamaz. İnsanlar yeminlerinden dolayı Allah’a karşı sorumludur. Bu yüzden Allah’ın yeminleri kul yemini gibi değildir. Allah anlatacağı konuya dikkat çekmek için yemin kullanır. Anlatacağı ifadenin gerçekliğini vurgulamak için güçlü kavramlarla referans getirerek konunun gerçekliğini ve önemini vurgular.
Allah’ın yemin ederken hitap ettiği toplumun inkar edemeyeceği argümanları kullanır.
“Kur’an’da 17 sure yeminle başlıyor. Ayrıca sure içlerinde de defalarca yemin ediliyor. Bazılarına örnek verecek olursak,
Allah bizzat Kendi Yüce İsmi üzerine yemin ettiği gibi (Hicr, 15/92); peygamberlerine (Yâsîn, 36/1), peygamberlerin yaşadığı veya vahyin geldiği beldelere (Tûr, 52/1-3; Beled, 90/1), meleklere (Sâffât, 37/1; Nâziât, 79/1-2), Kur’ân’a (Vâkıa, 56/77;Tûr, 52/2), kıyâmet gününe (Kıyâmet, 75/1), kâinâtta var olan önemli varlıklar üzerine, meselâ kaleme (Kalem, 68/1), gökyüzüne (Burûc, 85/1; Târık, 86/1), güneşe (Şems, 91/1), aya (Şems, 91/2), geceye (Leyl, 92/1), sabaha (Fecr, 89/1), kuşluk vaktine (Duhâ, 93/1), zamana (Asr, 103/1), yıldıza (Necm, 53/1), havaya (Zâriyât, 51/1) ve bitkilere (Tîn, 95/1) yemin etmiştir.
Rabbimiz gördüğümüz üzere kendi zatı ile birlikte bir çok kavramı yeminlerinde kullanmıştır.
Allah’ın yeminini şöyle anlamalıyız,
Allah kaleme yemin ediyor, ‘’ Nûn, Kaleme ve yazdıklarına andolsun.’’(kalem suresi 1), yani muhataplarına şunu söylüyor. Kalem ne kadar gerçekse kalemin varlığından ne kadar eminseniz arkasından anlatacağım konu da o kadar gerçek ve kesindir. Anlamındadır.
Yeminler arap toplumunu hayatlarında sıkça kullandığı bir alışkanlıktır. Çığrından çıkan arap toplumunun yemin alışkanlığını hizaya getiren Allah aynı zamanda arapların bu yemin üslubunu kullanarak büyük ve önemli gerçeklikleri vahy dili olarak kullanmıştır.
Her şeyin doğrusunu bilen Allah’tır.
Erkan ERDOĞAN
* Kaynak belirtmek suretiyle alıntı yapılabilir.
* Yazarın düşüncesi, sitenin genel düşüncesinden farklı olabilir (Düşünce farklılığı zenginliğimizdir).
* Yazının tüm sorumluluğu yazarın şahsına aittir.
